آرکائیسم واژگانی و نحوی درپنج داستان مینی مال در دیوان پروین اعتصامی

نویسندگان

  • اشرف ملک ‏حسینی دانشجوی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اراک، گروه زبان و ادبیات فارسی، اراک، ایران.
  • محمدرضا زمان‏ احمدی استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اراک، گروه زبان و ادبیات فارسی، اراک، ایران.
چکیده مقاله:

آرکائیسم از راه‏های برجسته کردن و تشخص بخشیدن به زبان است. این شگرد یکی از شیوه‏های آشنایی‏زدایی باعناصر کهن (آرکائیک) زبان است کاربرد عناصر تاریخمند زبان در درون بافت زمانی پس از آن را کهن‌گرایی (آرکائیسم) می‌گویند. واحدهای زبان (تکواژها، واژه‏ها، عبارات و ساختهای نحوی) بر پیشانی خود مهر زمان دارند، این یعنی هویت تاریخی و تاریخمندی زبان. اگر عناصر زبان گذشته را از موقعیت تاریخی آن جدا کنیم و به درون بافت زبانی دوره‏های بعد منتقل نماییم، هنجار زمانی کلام شکسته می‌شود و سخن از بافت تاریخی که در آن تولد یافته فاصله می‌گیرد. پیوند عمیق شعر پروین اعتصامی با زبان و ادب کهن فارسی به صورت متنوع وگسترده در شعرش مشهود است. با وجود گذشت قرون متمادی‌، زبان فارسی هم‌چنان صلابت و اصالت خود را به شکلی پویا حفظ کرده است که دلیل آن چیزی نیست مگر غنی بودن این زبان چه از جهت لفظ و چه از جهت محتوا. از بین شاعران معاصر، پروین اعتصامی به علت گرایش به شعر کلاسیک از این حیث، نمود بیشتری یافته‌اند و باستان‏گرایی را به عنوان محملی برای ایجاد فخامت و شیوایی زبان خویش برگزیده و به کار برده است. باستان‏گرایی واژگانی و نحوی در شعر پروین جایگاه خاصی دارد که در این تحقیق، با بررسی چهارداستان مینی مال در دیوان این شاعره پرآوازه، به تأثیر واژه یا نحو کهن در شعراو پرداخته و دریافته‌ایم که شعر پروین چه مقدار و تحت تأثیر کدام یک از انواع باستان‏گرایی قرار گرفته‌اند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ساختارشکنی و هنجارگریزی تطبیقی نحوی، واژگانی و زمانی در شعر پروین اعتصامی

زبان یک واقعیت فرهنگی و محصول اندیشه انسانی است که با خلاقیت و نوع‌آوری همراه است. خلاقیت و آفرینندگی زبان انسان باعث ترکیب اصوات و ترکیب معانی در قالب ساخت‌های زبانی پیچیده در آفرینش‌های ادبی می‌شود و بالفعل شدن آن در فرایند اجتماعی شدن و فرهنگ سازی، خلاقیت ادبی را به همراه خواهد داشت. شاعر با استفاده از ساخت‌های زبانی، گذشته، حال، آینده را تصور کند و در هر زمان و مکان از واقعیت به سوی خیال حر...

متن کامل

موسیقی شعر در دیوان پروین اعتصامی

پروین اعتصامی بانوی برجستۀ شعر فارسی قرن اخیر در سرودن قطعات گوی سبقت از هم عصران ربوده و در مناظره صاحب سبک است. در تحقیق حاضر شعر وی را از منظر موسیقی شعر بررسی شد تا ابعاد ماندگاری و محبوبیت سخن او نشان داده شود. موسیقی شعر به بررسی هماهنگی و انسجام کلام در چهار سطح بیرونی، کناری، درونی و معنوی پرداخته است. اوج شکوهمندی و اقتدار شعر پروین اعتصامی در سطح معنوی و روابط معنایی اجزای کلام است. ر...

متن کامل

جایگاه عرفان در دیوان پروین اعتصامی

پروین یکی از بزرگترین قطعه سرایان شعر فارسی است . در عرفان تحت تاثیر مولانا وعطار و سعدی است . او اندیشه های دینی و عرفان زاهدانه را در قالب موعظه و اخلاقبصورت مناظره بیان می کند تا حکایت گر درد و رنج مردم جامعه زمان خود باشد .در قصیده » عشق حق « عالم را خیر محض دانسته و در مثنوی » لطف حق « از توحیدافعالی سخن گفته و در داستان » گره گشای « بلای الهی را رحمت دانسته و آن را توجیهمی نماید . پروین ع...

متن کامل

«خانواده» و مناسبات خانوادگی در دیوان پروین اعتصامی

 پروین اعتصامی در دیوان اشعار خود،بارها از خانواده و اعضای تشکیل دهنده آن و مناسبات بین آن ها به انحای گوناگون سخن گفته است.این بانوی شاعر،گاه از جایگاه زن در مقام همسر سخن می گوید و گاه نقش زن را در مقام مادر تبیین می کند،زمانی مرد را در جایگاه همسر و زمانی دیگر او را در مقام پدر به تصویر می کشد.فرزندان و ارتباطات آن ها با والدین نیز، از نظر او دور نمانده اند.او در سخن گفتن از خانواده و بیان ت...

متن کامل

مفهوم تجدّد و رویکرد نئوکلاسیک در دیوان پروین اعتصامی

پروین اعتصامی از پیشروان شعر عصر تجدّد در ایران است. او با مبانی خردگرایانة شعر خود نیازهای عصر روشنگری مشروطه را پاسخ داد و نوعی شعر نئوکلاسیک فارسی را بنا نهاد. واقع‌گرایی و تکیه بر خرد و اراده و مسؤولیت انسان در قبال سرنوشت خود، شالودة نگاه اجتماعی او را تشکیل می‌دهد. پرهیز از اوهام و تکیه بر کار و تلاش در شعر او درونمایه‌ای است که به خوبی با نیازهای عصر تجدّد هماهنگ است. در زمینة زبان و سبک ن...

متن کامل

موسیقی شعر در دیوان پروین اعتصامی

پروین اعتصامی بانوی برجستۀ شعر فارسی قرن اخیر در سرودن قطعات گوی سبقت از هم عصران ربوده و در مناظره صاحب سبک است. در تحقیق حاضر شعر وی را از منظر موسیقی شعر بررسی شد تا ابعاد ماندگاری و محبوبیت سخن او نشان داده شود. موسیقی شعر به بررسی هماهنگی و انسجام کلام در چهار سطح بیرونی، کناری، درونی و معنوی پرداخته است. اوج شکوهمندی و اقتدار شعر پروین اعتصامی در سطح معنوی و روابط معنایی اجزای کلام است. ر...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 8  شماره 33

صفحات  93- 112

تاریخ انتشار 2017-09-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023